Zofia Pacan

Show the MENU
Zdjęcie przedstawia Panią Zofię Pacan
Zofia Pacan
Bielowice, gm. Białaczów, powiat opoczyński

Pani Zofia Pacan od 50 lat wykonuje prace z zakresu plastyki zdobniczo-obrzędowej: pisankarstwo – pisanki wykonywane są tradycyjną techniką batikową („pisanie” roztopionym woskiem, nanoszenie bielowickich motywów roślinnych i geometrycznych, ornamentów wiatraczka, gwiazdki, zawijaska, jednolite barwienie na czarno, bordowo, granatowo i zielono, a następnie polerowane); wycinankarstwo (rózgi, kwadraty, gwiazdy, lalki- dekoracje typowe dla poszczególnych okresów roku obrzędowego i zdobnictwa opoczyńskiej izby); koronkarstwo; pająkarstwo - pająki wykonywane z grochu, słomy i ozdób bibułowych); hafciarstwo - krzyżykowe i haft płaski charakterystyczny dla regionu opoczyńskiego. Wykonywania kwiatów, wycinanek i haftów nauczyła się od swojej mamy Franciszki, wykonywanie pisanek od teściowej Marianny.
Prace twórczyni, zaliczanej do grona najbardziej utalentowanych twórców ludowych regionu opoczyńskiego, prezentowane były na licznych wystawach pokonkursowych. Z czasem zaczęły być gromadzone w zbiorach etnograficznych muzeów: w Opocznie, Tomaszowie Mazowieckim, Toruniu, Warszawie. Na początku lat 70 Pani Zofia rozpoczęła współpracę ze Spółdzielnią Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Opocznianka” w Opocznie, którą kontynuuje do dzisiaj. W uznaniu twórczości „Cepelia” zaczęła zapraszać Zofię Pacan, jako ambasadora sztuki regionu opoczyńskiego, na promocyjne warsztaty sztuki ludowej w Polsce i za granicą. Twórczyni od 1985 roku jest członkinią Stowarzyszenie Twórców Ludowych (STL), a w 1994 roku została prezesem Oddziału Piotrkowskiego STL.
Od 2000 roku należy do działającego w Jej rodzinnej wsi Bielowickiego Stowarzyszenia Twórców i Przyjaciół Kultury Ludowej.         
W 1987 roku pani Zofia po raz pierwszy wzięła udział w wystawie twórczości ludowej w Turynie we Włoszech. W latach 1989,1994,1998 promowała sztukę ludową we Francji. Przez osiem kolejnych lat, począwszy od roku 1993 brała udział w „Dniach Kultury Polskiej w Szwecji”, w miastach:  Landskrona, Helsinborg. Uczyła tam polonijne dzieci pisania pisanek, haftu, koronkarstwa, wycinankarstwa oraz wykonywania kwiatów z bibuły.
Jest aktywną twórczynią ludową, która poprzez swoje wyroby z haftu, koronki, plastyki papierowej i obrzędowej kultywuje tradycje sztuki ludowej regionu opoczyńskiego.
Bierze udział w warsztatach wielkanocnych i bożonarodzeniowych dla dzieci i młodzieży w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. W szkołach i muzeach w: Kielcach, Piotrkowie Trybunalskim, Tomaszowie Mazowieckim, Lublinie i Łodzi prowadzi lekcje i warsztaty o tradycyjnych obrzędach, prezentuje wykonywanie haftów, koronek, bibułowych kwiatków i pisanek regionu opoczyńskiego, również w swojej Izbie Ludowej.
W 1997 roku została nagrodzona Medalem Andrzeja Frycza Modrzewskiego, w 2002 roku otrzymała Srebrny Krzyż Zasługi, a w 2014 roku srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Sztuka ludowa wypełnia pani Zofii Pacan całe życie. Swoim córkom Agnieszce i Katarzynie przekazała umiejętności twórcze i wiedzę o tradycjach opoczyńskich.
W 2003 r. w swoim gospodarstwie otworzyła izbę tradycji ludowej, w której prowadzone są lekcje przybliżające dawne zwyczaje i obrzędy, warsztaty pracy twórczej z wybranych dziedzin oraz pokazy tradycyjnego wypieku chleba i prezentacja potraw regionalnych.
Regionalna izba ludowa w Bielowicach jest dziś muzeum dawnych wnętrz wiejskiej chałupy, a jednocześnie poprzez organizowane przez Autorkę wykłady, lekcje, warsztaty i spotkania zachowuje, podtrzymuje i promuje kulturę ludową ziemi opoczyńskiej.